W ostatnim czasie na tapet trafiły dwa wydarzenia, które wywołały burzę wśród Polaków i Litwinów. Pierwszym z nich jest premiera nowego filmu Tima Burtona, w którym Maria Skłodowska-Curie została przedstawiona jako francuska uczona. Drugim – publikacja w „The New York Times”, gdzie litewski chłodnik został określony mianem polskiego dania. Obie sytuacje wywołały lawinę komentarzy i pokazały, jak delikatna jest kwestia narodowej tożsamości.
Litwini oburzeni
Litwini nie zostawili suchej nitki na dziennikarzach „The New York Times”, którzy w swoim dziale kulinarnym napisali, że chłodnik, tradycyjna litewska zupa, jest polskim daniem. Chłodnik litewski, znany również jako šaltibarščiai, to zupa na bazie botwiny i zsiadłego mleka, kwaśnej śmietany, kefiru lub jogurtu, z dodatkiem surowego ogórka, koperku i jajka na twardo.
Reakcja Litwinów była natychmiastowa. W mediach społecznościowych i tradycyjnych rozgorzała dyskusja na temat kulturowej przynależności chłodnika. W Wilnie, stolicy Litwy, gdzie co roku odbywa się festiwal poświęcony tej zupie, sprawa nabrała szczególnego znaczenia. Litewscy dziennikarze, podróżnicy i znane osobistości publicznie wyrażali swoje oburzenie, podkreślając, że chłodnik jest nierozerwalnie związany z litewską kulturą i tradycją.
Szczerze mówiąc, nazywając chłodnik polskim, ryzykujemy więcej niż drobną obrazę kulturową. My, Litwini, poważnie podchodzimy do naszych tradycji.
– napisał specjalista na swoim profilu specjalista ds. public relations Karolis Žukauskas. Do „The New York Timesa” zwróciła się także Ambasada USA w Wilnie. W krótkiej rymowance poproszono amerykańską gazetę o poprawienie błędu.
W odpowiedzi na krytykę, „The New York Times” częściowo skorygował swój błąd, dodając do opisu przepisu więcej informacji o litewskim pochodzeniu dania. Jednak dla wielu Litwinów ta poprawka okazała się niewystarczająca. W sieci wciąż trwa dyskusja, a komentarze prezentują się następująco:
To jest litewska potrawa narodowa, a nie polska!
Sama nazwa wskazuje: chłodnik litewski. Mile widziane będzie podstawowe sprawdzenie faktów.
Najzabawniejsze jest to, że tłumaczenie šaltibarščiai w rzeczywistości oznacza „chłodnik litewski”.
