Nazewnictwo polskich zwierząt może sprawiać niemały kłopot, tym bardziej że wyróżniane są nawet określenia na kastratów, czyli samców po zabiegu kastracji. Zatem warto wiedzieć, z czym mamy do czynienia, gdy wybierzemy się na wieś bądź postanowimy wziąć udział w teleturnieju…
Zwierzęta gospodarskie
Najpopularniejszą przedstawicielką bydła domowego jest krowa, jednak wbrew przekonaniom niektórych, nie jest to nazwa gatunku, a określenie samicy bydła domowego. Dziecko krowy nazywane jest cielakiem, natomiast samiec bydła domowego to byk, chyba że jest rozpłodowy, to wtedy buhaj. Wół jest wykastrowanym samcem, wykorzystywanym najczęściej do pracy zaprzęgowej.
U koni jest równie bogate nazewnictwo – dzieckiem jest źrebię, matką – klacz, a ojcem ogier. Natomiast wśród koni wyróżnia się także kastrata, którego określa się mianem wałacha.
Samiec świni domowej jest podzielony również na rozpłodowego i kastrata. Ten pierwszy nazywany jest oczywiście knurem, a wykastrowany – wieprzem. Samica ma dwie nazwy, które używane są zamiennie, a są nimi locha i maciora. Ich młode to prosięta, a jak nieco podrosną, to są warchlakami.
U kur domowych także funkcjonują dwa określenia na młode. Jest pisklę i nieco podrośnięte kurczę. Samicą jest dobrze wszystkim znana kura. Samcem określany jest kogut, a kastratem – kapłon.
Nazwa samicy owcy domowej wcale nie jest tak oczywista. Wbrew powszechnej opinii, nie jest nazywaną owcą. Prawidłowe nazewnictwo na samicę tego gatunku to maciorka. Samcem owcy domowej jest baran bądź tryk, natomiast skopem określany jest wykastrowany samiec. Dzieckiem owcy jest jagnię.
Samica kozy to po prostu koza. Samcem na ogół jest kozioł, ale nie funkcjonuje jednoznaczne określenie na wykastrowanego samca gatunku. Obecnie nazywany jest capem, ale są źródła, które mówią, że cap to samiec rozpłodowy, a kastrat to skop. Jednak takie nazewnictwo funkcjonowało około stu lat temu i w niektórych miejscach nadal jest spotykane. Ich dzieci to koźlęta.
Zwierzyna leśna
Warto pamiętać o tym, że jeleń i sarna to nie jest ten sam gatunek. Samca jelenia nazywamy bykiem, a samicę łanią. Ich młode, podobnie jak u bydła domowego, to cielęta.
Sarny, co ciekawe, to odpowiedniki kozy domowej. Tutaj mamy również do czynienia z kozłem, kozą i koźlęciem.
Wśród łosi wyróżniamy byka, ale samica nazywana jest już klępą. Młodym łosiem jest cielę.
Dostojny żubr nazywany jest po prostu bykiem, jeśli jest samcem, natomiast samicę określa się krową. Ich dzieci to cielaki.
Dzik to wbrew pozorom nie jest nazwa samca. Męskim odpowiednikiem dzika jest odyniec, a samica to locha. Jednak ich dzieci nazywane są warchlakami, a nie prosiętami.