Wanda Rutkiewicz
Wanda Rutkiewicz to jedna z najwybitniejszych himalaistów na świecie. Zdobyła aż osiem z czternastu ośmiotysięczników świata: Mount Everest, Nanga Parbat, K2, Sziszapangmę, Gaszerbrum II, Gaszerbrum I, Czo Oju i Annapurnę. Na najwyższym szczycie świata stanęła 16 października 1978 roku i wyznaczyła ówczesny polski rekord wysokości. Tego dnia szeroko jednak komentowano odbywające się w Rzymie konklawe - Karol Wojtyła został papieżem. Kilka miesięcy później, w czerwcu 1979 roku, podczas spotkania z papieżem Janem Pawłem II, Wanda Rutkiewicz usłyszała od niego takie słowa:
Dobry Bóg tak chciał, że tego samego dnia weszliśmy tak wysoko
Pierwsze wspinaczkowe drogi zaczęła przechodzić w Rudawach Janowickich w pobliżu Jeleniej Góry. Potem zaczęła wspinać się w Tatrach, gdzie zdobyła wiele klasycznych szczytów. Sama prowadziła też nowe drogi m. in. na Koprowy Wierch.
W połowie lat 60 zaczęła wyjeżdżać w Alpy, potem do Pamiru, Hindukuszu i w końcu w Himalaje. Była zwolenniczką i pionierką damskiego himalaizmu. Sama wielokrotnie organizowała wyprawy, w skład których wchodziło wiele kobiet.
Więcej przeczytacie na RMF 24 - KLIKNIJ TUTAJ!
Śmierć i upamiętnienie
Wanda Rutkiewicz zaginęła w maju 1992 roku podczas ataku szczytowego na Kanczendzonge. Razem z Carlosem Carsolio wyruszyli w górę z obozu IV na 7950 metr 12 maja o godzinie 03.30. Mężczyzna po 12 godzinach stanął na wierzchołku góry, a wracając spotkał Rutkiewicz, która przebywała na wysokości ponad 8200 metru. Mimo braku sprzętu biwakowego, postanowiła przeczekać noc i kontynuować wejście następnego dnia. Dokładne okoliczności jej śmierci nie są znane, jej ciała nie odnaleziono.
Po śmierci Wandy Rutkiewicz Zbigniew Jara napisał wiersz pod tytułem "Niepokonana", którą zadedykował himalaistce. Pośmiertnie w 1994 roku kobieta została odznaczona Medalem imienia Króla Alberta I, przyznawanym za wyjątkowe zasługi górskie przez King Albert Memorial Foundation. 14 października 2017 roku odbyła się premiera przedstawienia „Wanda” w Teatrze Polskim w Bielsku-Białej. Spektakl wyreżyserowała Maria Sadowska i Joanna Grabowiecka. Powstało także wiele publikacji na temat Wandy Rutkiewicz.