Na czym polega wydziedziczenie?
Wydziedziczenie to formalne pozbawienie prawa do zachowku przez spadkodawcę, które musi zostać jasno określone w testamencie. Nie wystarczy samo pominięcie kogoś w podziale majątku – spadkodawca musi wskazać wyraźne powody, zgodne z przepisami Kodeksu cywilnego.
Do przesłanek umożliwiających wydziedziczenie należą m.in.:
• uporczywe niedopełnianie obowiązków rodzinnych względem spadkodawcy,
• popełnienie przestępstwa przeciwko spadkodawcy lub jego bliskim,
• rażąca niewdzięczność wobec spadkodawcy.
Jeśli testament zawiera klauzulę wydziedziczenia, osoba nim objęta nie może dochodzić zachowku.
Zachowek – kto ma do niego prawo?
Zachowek to instytucja chroniąca najbliższych krewnych spadkodawcy w przypadku, gdy zostali pominięci w testamencie lub majątek został rozdysponowany przed śmiercią poprzez darowizny. Do grona osób uprawnionych do zachowku należą:
• zstępni (dzieci, wnuki),
• małżonek,
• rodzice spadkodawcy (jeśli byliby powołani do dziedziczenia ustawowego).
Wysokość zachowku wynosi połowę wartości udziału spadkowego, jaki przypadłby danej osobie przy dziedziczeniu ustawowym. Jeśli uprawniony do zachowku jest osobą niepełnoletnią lub trwale niezdolną do pracy, może on wynosić 2/3 tego udziału.
Czy wydziedziczenie zawsze oznacza brak prawa do spadku?
W sytuacji skutecznego wydziedziczenia dana osoba traci zarówno prawo do spadku, jak i do zachowku. Istnieją jednak wyjątki:
• Wydziedziczenie nie obejmuje zstępnych wydziedziczonego – jeśli np. spadkodawca wydziedziczył swoje dziecko, jego wnuki nadal mogą dochodzić zachowku.
• Wydziedziczenie można podważyć, jeśli nie zostało należycie uzasadnione lub jeśli podane przyczyny nie miały odzwierciedlenia w rzeczywistości.
Zobacz też: Odziedziczyłeś spadek po rodzicach lub dziadkach? Ten formalny błąd może cię sporo kosztować!
Jak wygląda dochodzenie zachowku?
Osoby uprawnione do zachowku mogą domagać się go od spadkobierców lub osób, które otrzymały darowizny od zmarłego. Jeśli nie dojdzie do ugodowego rozwiązania sprawy, pozostaje droga sądowa. Roszczenie o zachowek przedawnia się po 5 latach od śmierci spadkodawcy lub otwarcia testamentu.
Podsumowanie
Wydziedziczenie to decyzja, która ma konkretne skutki prawne i musi spełniać określone przesłanki. Choć zachowek jest zabezpieczeniem dla najbliższych krewnych, nie każdemu przysługuje automatycznie. Warto znać swoje prawa oraz obowiązki związane z dziedziczeniem, aby uniknąć nieporozumień i sporów prawnych.
Polecamy również: Darowizna czy testament? Który sposób przekazania majątku dzieciom jest lepszy?
- Pilny komunikat ZUS. Emeryci i renciści muszą się z tego rozliczyć. Czas się kończy
- Epidemia singlozy się nasila! Do 2030 roku co trzeci Polak będzie singlem?
- Pilne! ZUS ostrzega. Wdowiej renty nie dostaniesz przez ten jeden błąd
- Pilny komunikat dla klientów Banku Pekao S.A.! Uważaj na tę pułapkę!
- Podatnicy tracą na niewiedzy! Możesz odzyskać nawet 1520 zł z rozliczenia PIT
