Co to jest OB i jak jest mierzone?
Odczyn Biernackiego jest jednym z najstarszych badań diagnostycznych i polega na ocenie szybkości, z jaką erytrocyty opadają na dno probówki w ciągu jednej godziny. Wynik OB wyrażany jest w milimetrach (mm) opadnięcia krwinek. Prawidłowe wartości OB różnią się w zależności od płci, wieku oraz stanu fizjologicznego (na przykład ciąży):
• u mężczyzn: 3–15 mm po pierwszej godzinie;
• u kobiet: 1–10 mm, ale w starszym wieku wartości mogą być wyższe.
Przyczyny podwyższonego OB
Podwyższone OB jest nieswoistym markerem, który może wskazywać na różne problemy zdrowotne. Oto najczęstsze przyczyny podwyższenia tego parametru.
1. Stany zapalne: Podwyższone OB jest często związane z przewlekłymi stanami zapalnymi w organizmie. Infekcje bakteryjne, wirusowe czy grzybicze mogą znacząco podnosić wartości OB. Przykładem są przewlekłe infekcje, takie jak gruźlica czy zapalenie nerek.
2. Choroby autoimmunologiczne: Wysoki poziom OB może być symptomem chorób autoimmunologicznych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty układowy czy zapalenie naczyń. W tych przypadkach OB rośnie ze względu na stan zapalny towarzyszący atakom układu odpornościowego na własne tkanki.
3. Choroby nowotworowe: Niektóre nowotwory, zwłaszcza te związane z krwią, takie jak szpiczak mnogi, białaczki czy chłoniaki, mogą powodować podwyższone OB. W przypadku nowotworów OB jest często badane jako marker monitorujący przebieg choroby i skuteczność leczenia.
4. Choroby przewlekłe: Cukrzyca, przewlekła niewydolność nerek, a także choroby wątroby, takie jak marskość, mogą wpływać na wzrost wartości OB. U osób starszych OB może być naturalnie wyższe z powodu licznych przewlekłych dolegliwości.
5. Ciąża: W czasie ciąży, szczególnie w drugim i trzecim trymestrze, podwyższone OB jest uznawane za normę i nie świadczy o chorobie. Wynika to ze zmian hormonalnych i wzrostu objętości krwi.
Czy podwyższone OB jest powodem do niepokoju?
Wzrost OB nie jest jednoznacznym wskaźnikiem konkretnej choroby, dlatego zawsze wymaga dalszej diagnostyki. Często towarzyszy innym objawom klinicznym, takim jak gorączka, bóle stawów, utrata masy ciała czy osłabienie. Lekarze zwykle zlecają dodatkowe badania, takie jak morfologia, CRP (C-reactive protein), badania moczu lub badania obrazowe, aby ustalić przyczynę odchyleń.
Różnice między OB a CRP
OB i CRP są markerami zapalenia, ale różnią się specyfiką i czasem reakcji. CRP jest bardziej czułym wskaźnikiem ostrych procesów zapalnych i szybciej reaguje na zmiany. Z kolei OB może pozostawać podwyższone przez długi czas, nawet po ustąpieniu ostrego stanu zapalnego.
Kiedy należy się zgłosić do lekarza?
Podwyższone OB, zwłaszcza jeśli towarzyszą mu inne niepokojące objawy, takie jak niewyjaśnione bóle, zmęczenie czy gorączka, jest powodem do konsultacji medycznej. Lekarz zadecyduje o dalszej diagnostyce, biorąc pod uwagę historię pacjenta i możliwe przyczyny.
Podsumowanie
Podwyższone OB nie jest chorobą samą w sobie, ale ważnym sygnałem ostrzegawczym, wskazującym na potencjalny problem zdrowotny. Należy pamiętać, że interpretacja wyników OB zawsze powinna być rozpatrywana w kontekście innych badań i stanu klinicznego pacjenta. W razie nieprawidłowości warto skonsultować się z lekarzem, który zleci odpowiednie badania w celu ustalenia przyczyny.
Źródła: Medycyna Praktyczna, Diagnostyka Laboratoryjna
Artykuł ten ma charakter informacyjny i nie zastępuje porady lekarskiej. W przypadku jakichkolwiek niepokojących objawów skonsultuj się z lekarzem.
