Kleszcze - co warto o nich wiedzieć?
Kleszcze to pajęczaki, które żyją w lasach i na łąkach. Nie wędrują powyżej wysokości 1-1,5 metra, więc najczęściej można je spotkać w trawie, chwastach, krzewach i na liściach. Te zwierzęta są ślepe, więc polują „wyczuwając” żywiciela. Gdy pojawi się w ich pobliżu – spadają na buty czy ciało, a później wspinają się po skórze w okolice, gdzie jest cieńsza i lepiej ukrwiona.
Kleszcze rozpoczynają swoją aktywność wczesną wiosną, gdy temperatura w ciągu doby przekroczy 5-7 stopni Celsjusza i kiedy powietrze jest wilgotne. Dlatego też pierwszy szczyt aktywności sezonowej przypada na marzec-czerwiec, drugi zaś przypada we wrześniu.
Co ciekawe, ich aktywność życiowa jest związana ze zmianami temperatury w cyklu dobowym. Ograniczają ją gdy jest zbyt ciepło - w okolicach południa. Aktywizują się gdy jest chłodniej – rano i wieczorem. Warto też zwrócić uwagę na to, że sezon ich działalności może być zaburzony poprzez anomalie występujące w przyrodzie, kleszcza można spotkać nawet w grudniu, gdy temperatury dobowe przekroczą 5-7°C.
Jak informuje Ministerstwo Zdrowia, kleszcze mogą wywołać m.in. boreliozę – groźną chorobę, która najczęściej rozwija się w ukryciu. Pierwsze objawy występują w ciągu 1–6 tygodni od ugryzienia. U 40–50 proc. osób chorujących na boreliozę na skórze w tym czasie pojawia się niebolesny, wędrujący, pierścieniowaty rumień, czerwony lub czerwonawy, okrągły lub owalny, powiększający się, a potem zanikający. Mogą też wystąpić objawy grypopodobne oraz senność i zaburzenia równowagi. Nieleczona borelioza może prowadzić do wielu groźnych powikłań.
Kleszcze mogą też wywołać inną niezwykle groźną chorobę: odkleszczowe zapalenie mózgu. Jej objawy to gorączka, zaburzenia równowagi i świadomości. Najlepszą ochroną w tym przypadku jest szczepienie. Nie znajduje się ono w kalendarzu szczepień obowiązkowych, ale jest zalecane przede wszystkim tym, którzy z racji zawodu czy hobby często przebywają w terenie, gdzie bytują kleszcze.
Jak ograniczyć ryzyko kontaktu z kleszczami?
Ukłucie przez kleszcza może doprowadzić do bardzo poważnych chorób zakaźnych i powikłań. Jak unikać kontaktu? Jak ograniczać ryzyko, gdy wybieramy się na spacer w miejsca, gdzie występują te pajęczaki?
-
odpowiedni ubiór – najlepiej, by zakrywał jak największą powierzchnię ciała;
-
odpowiedni kolor ubrania – na jasnej odzieży łatwo zauważyć wędrujące kleszcze;
-
stosowanie produktów odstraszających kleszcze, nanoszonych bezpośrednio na skórę lub odzież;
-
szczepienie przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu;
- sprawdzanie skóry po powrocie ze spaceru (wstępnie warto to zrobić jeszcze przed wejściem do domu, ponieważ kleszcze przyniesione w ubraniu do domu potrafią przeżyć w pomieszczeniach nawet kilka miesięcy. Następnie należy dokładnie sprawdzić również zakryte części ciała - w tym również włosy).
Jak usunąć kleszcza?
Ministerstwo Zdrowia zwraca uwagę na to, że kleszcz, który wbił się w skórę, powinien być usunięty jak najszybciej. To minimalizuje ewentualne ryzyko zakażenia. Pamiętaj, by nie wkręcać go bezpośrednio palcami ani za pomocą substancji natłuszczających. Takie działanie może spowodować zatkanie tchawek pajęczaka (narządu wymiany gazowej), a następnie jego wymioty, które przyśpieszają przedostanie się bakterii i wirusów do ciała ukłutego. Jak poprawnie usunąć kleszcza?
- Przygotuj odpowiednie narzędzie(plastikową pęsetę, miniaturową pompkę ssącą czy "kleszczołapkę" dostępną w aptece) i wodę utlenioną lub 40% alkohol do dezynfekcji. (Metalowa pęseta może okazać się zbyt ostra i uciąć kleszcza, zamiast go złapać)
- Złap kleszcza za przednią część ciała tuż przy skórze,
- Zdecydowanym ruchem pociągnij ku górze,
- Dokładnie zdezynfekuj ręce i miejsce ukłucia,
- Obserwuj miejsce po ukłuciu. Gdy zauważysz jakąkolwiek niepokojącą zmiana, natychmiast skonsultuj się z lekarzem,
Jeżeli nie masz pewności, jak prawidłowo usunąć kleszcza - zgłoś się do lekarza pierwszego kontaktu lub najbliższego punktu medycznego.
Źródło: gov.pl
