Efekt golema - co to?
Efekt golema jest negatywną odmianą efektu Pigmaliona. Polega on na tym, że pod wpływem złych słów, niskich oczekiwań i uprzedzeń do drugiej osoby, zacznie ona zachowywać się zgodnie z naszym nastawieniem. Dlaczego tak się dzieje i jak uniknąć efektu golema?
Efekt golema – dlaczego jest szkodliwy?
Golem był istotą, która przypominała człowieka. Został ulepiony z gliny, nie miał własnej woli i tylko wykonywał polecenia.
W psychologii natomiast efekt golema polega na tym, że jeśli człowiek jest wystawiony na działanie negatywnych opinii, szkodliwych określeń oraz na brak wiary w jego możliwości, faktycznie zacznie on zachowywać się zgodnie z całą tą negatywną otoczką.
Dlaczego szczególnie rodzice powinni znać działanie efektu golema? Jeżeli będzie się wmawiać dziecku, że jest niesamodzielne, nie poradzi sobie z czymś, jest słabe, gorsze od innych, wtedy takie dziecko automatycznie straci wiarę w siebie, swoje możliwości, przestanie stawiać sobie wyzwania i rozwój takiego dziecka zostanie zahamowany.
Przeciwieństwo efektu golema – efekt Galatei
W psychologii istnieje lustrzane odbicie efektu golema. Jest nim efekt Galatei. Pigmalion, król Cypru, wyrzeźbił kiedyś kobietę idealną. Tak bardzo ją pokochał, że chciał, aby została ona ożywiona. Jego życzenie spełniła Afrodyta, która ożywiła posąg – stał się on kobietą o imieniu Galatea. Wraz z nią Pigmalion założył szczęśliwą rodzinę.
Zgodnie z efektem Galatei, kiedy stawiamy komuś wyzwania, chwalimy go, zachęcamy, jesteśmy nastawieni pozytywnie, taka osoba zaczyna zachowywać się zgodnie z naszymi oczekiwaniami – stara się, odnosi sukcesy, myśli o sobie dobrze. W przypadku dzieci skutkuje to szybkim, dynamicznym rozwojem – dziecko zachęcane przez rodziców, którzy stawiają mu większe wyzwania, wierzy w siebie i swoje możliwości, jest bardziej zmotywowane i ma wysoką samoocenę.
Przygotował: Hubert Drabik