Nie wszyscy podatnicy, składający PIT online 2021, mogą dokonać odliczenia ulgi na dziecko. O czym powinniśmy pamiętać, jeśli chcemy z niej skorzystać?
Co to jest ulga prorodzinna?
Ulga prorodzinna umożliwia podatnikom PIT odliczenie od podatku rocznej kwoty ulgi przypadającej na pierwsze i każde kolejne dziecko.
Ulga jest przyznawana bez względu na liczbę posiadanych dzieci i przysługuje niezależnie na każde z nich. W zeznaniu rocznym następuje zsumowanie ulg przypadających na każde dziecko, co łącznie daje kwotę możliwą do odliczenia od rocznej kwoty podatku dochodowego w składanym przez podatnika zeznaniu rocznym.
Status rodzica a status dziecka
Ulga prorodzinna dotyczy dzieci do ukończenia 18 roku życia oraz młodzieży uczącej się do ukończenia 25 roku życia. Jeżeli dziecko kończy 25 lat, możliwość odliczenia wciąż dotyczy miesiąca, w którym będzie obchodziło urodziny.
Ulgę na dziecko mogą wykorzystać rodzice, rodzic lub opiekun prawny sprawujący władzę rodzicielską.
Kiedy władza rodzicielska nad dzieckiem wygasa?
Dziecko do ukończenia 18 roku życia pozostaje pod władzą rodzicielską rodziców, rodzica lub opiekuna prawnego. Władza rodzicielska nad dzieckiem ulega wygaśnięciu w następujących przypadkach:
- zawarcie przez dziecko związku małżeńskiego;
- osiągnięcie przez dziecko pełnoletności;
- wyrok sądu pozbawiający władzy rodzicielskiej nad dzieckiem;
- wyrok sądu ograniczający czasowo lub trwale władzę rodzicielską nad dzieckiem;
- śmierć dziecka.
Niezależnie od zawarcia związku małżeńskiego przez rodziców władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom.
Sąd może także zdecydować, aby władzę rodzicielską powierzyć opiekunowi prawnemu, jeżeli rodzice są nieznani lub nie żyją, sąd pozbawił ich władzy rodzicielskiej lub z np. powodu upośledzenia umysłowego, lub innych podobnych przyczyn nie są w stanie zajmować się dzieckiem.
Kto może dokonać odliczenia ulgi prorodzinnej
Na mocy art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnik, osiągający dochody opodatkowane skalą podatkową, ma prawo dokonać odliczenia od sumy obliczonego, rocznego podatku dochodowego ulgi na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:
- wykonywał władzę rodzicielską;
- pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
- sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
W jaki sposób może nastąpić odliczenie ulgi na dziecko?
Odliczenie ulgi prorodzinnej przysługuje obojgu rodzicom (chyba że jedno z nich zostanie pozbawione władzy rodzicielskiej albo umrze). Odliczenie ulgi na dziecko przez rodziców może nastąpić w jeden z następujących sposobów:
- w całości w zeznaniu rocznym składanym indywidualnie przez jednego rodzica;
- po połowie w zeznaniu rocznym składanym indywidualnie przez obojga rodziców;
- w zależności od tego, ile czasu w ciągu roku sprawowali władzę rodzicielską (np., gdy oboje sprawują w miesiącu władzę rodzicielską, a mieszkają oddzielnie);
- inne przypadki.
Podatnik rozliczający PIT 2021, dokonuje odliczenia ulgi prorodzinnej tylko w zeznaniu rocznym, w którym podaje liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci.
Udowodnienie uprawnień do skorzystania z ulgi na dziecko
Jeżeli urząd skarbowy wezwie podatnika celem udowodnienia uprawnień do skorzystania z ulgi na dziecko, wówczas jest on zobligowany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, a w szczególności:
- odpis aktu urodzenia dziecka;
- zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
- odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
- zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
Ulga na dziecko w zeznaniu PIT
Odliczenia dokonuje się, składając:
- PIT-37,
- PIT-36.
Do obydwu tych zeznań musimy dołączyć załącznik PIT-O.
Co bardzo ważne, podatnicy PIT korzystający z ryczałtu lub z podatku liniowego jako formy opodatkowania osiąganych przychodów, są wyłączeni z możliwości odliczenia ulgi prorodzinnej – podkreśla Marcin Sądej, ekspert do spraw podatków serwisu PITax.pl Łatwe podatki.
Limity dochodów przy wychowywaniu jednego dziecka
Podatnik PIT może odliczyć ulgę na dziecko za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego lub sprawował opiekę prawną.
Podatnik dokonuje zsumowania wszystkich miesięcy w roku, w jakich miał prawo do skorzystania z ulgi w odniesieniu do każdego dziecka. W ten sposób ustala jedną łączną kwotę do wykazania w zeznaniu rocznym.
Oprócz powyższego bardzo ważną kwestią jest zastrzeżenie, że odliczenie ulgi prorodzinnej na dwoje lub więcej dzieci przysługuje podatnikowi PIT, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję opiekuna prawnego lub sprawował opiekę w stosunku do więcej niż jednego dziecka.
Dochód podatnika dla celów określenia limitu to roczny dochód pomniejszony o zapłacone składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Maksymalna wysokość ulgi prorodzinnej 2021
Poniżej wyszczególniono miesięczne oraz roczne kwoty ulgi prorodzinnej, które podatnik może odliczyć od rocznego podatku dochodowego.
Ponadto istnieje możliwość ubiegania się o zwrot nieodliczonej ulgi na dziecko, tzn. odliczonej, ale nie w pełnej wysokości (np., gdy wysokość dochodów rodziców lub rodzica na to nie pozwala). Zwrotu ulgi nie należy wliczać do limitu dochodów warunkujących uzyskanie świadczenia 500 plus.
Dochody osiągane przez dziecko niepełnoletnie a ulga
Rodzic dziecka, które jest niepełnoletnie i które osiągnęło dochody w 2020 r., dolicza je w składanym zeznaniu rocznym PIT 2021 do swoich dochodów. W takiej sytuacji nie ma znaczenia, ile dziecko zarobiło.
Dochody osiągane przez dziecko pełnoletnie a ulga
Gdy dziecko osiągnęło pełnoletność, tryb rozliczania ulega zmianie. Za część roku do ukończenia 18 roku życia rodzic może doliczyć lub wykazać odrębnie osiągane przez dziecko dochody. Służy do tego załącznik PIT/M dołączany do deklaracji PIT-37 lub PIT-36. Dotyczy to jednak sytuacji, w których rodzic lub rodzice osiągają dochody opodatkowane tylko skalą podatkową
Rodzice, którzy stosują ryczałt lub podatek liniowy dla opodatkowania osiąganych dochodów, muszą złożyć za niepełnoletnie dziecko zeznanie PIT-36 z dołączonym załącznikiem PIT/M. Z kolei dochody za okres od osiągnięcia pełnoletności dziecko wykazuje w złożonym przez siebie odpowiednim zeznaniu rocznym. I właśnie w tym momencie, a więc od dnia 18 urodzin, gdy dziecko osiągnie dochód w skali roku przekraczający kwotę wolną 3 089 zł, rodzice, rodzic lub opiekun prawny tracą uprawnienie do skorzystania z ulgi prorodzinnej.
Należy pamiętać, iż kwota wolna dotyczy tylko dochodów osiąganych przez dziecko opodatkowanych skalą podatkową albo dochodów z kapitałów pieniężnych.
Jeżeli przykładowo dziecko uzyskuje rentę rodzinną, to tego typu dochody nie są brane pod uwagę przy ustalaniu, czy dochód dziecka przekroczył kwotę 3 089 zł. Poprzez określenie dochodu dziecka należy rozumieć dochód pomniejszony o zastosowane koszty uzyskania przychodów.
Jeżeli dziecko otrzymuje rentę socjalną lub zasiłek pielęgnacyjny, wówczas odliczenie ulgi na to dziecko przysługuje niezależnie od wieku (dzieci niepełnosprawne).
Ulga na dziecko a osoba samotnie wychowująca dziecko
Podatnicy samotnie wychowujący dziecko, podobnie jak rozliczający się indywidualnie oraz wspólnie, także mogą skorzystać z ulgi na dziecko. Muszą przy tym pamiętać o limicie dochodów wykazanym we wcześniej zaprezentowanej tabeli. Przysługuje im także możliwość odliczenia ulgi prorodzinnej, nawet jeśli sprawują samotnie opiekę nad dzieckiem tylko przez część roku.
