Co to znaczy Ghibli?
Ghibli to japońskie studio animacyjne, które założone zostało 15 czerwca 1985 roku w Tokio przez reżyserów: Hayao Miyazakiego i Isao Takahatę oraz producenta Toshio Suzukiego. Nazwa nawiązuje do arabskiego słowa sirocco, co oznacza wiatr ze wschodu w kierunku Mekki. Miała być to metafora zmian w świecie animacji, które zostaną wywołane przez filmy produkowane przez studio.
Zanim powstało studio, Miyazaki i Takahata od wielu lat zajmowali się reżyserią filmów anime. Suzuki natomiast był redaktorem prowadzący „Animage”. Mając tak mocne nazwiska na pokładzie pomysł ze wspólną firmą teoretycznie nie mógł nie wypalić. I tak właśnie się stało.
Jak oglądać filmy studia Ghibli?
Filmy produkowane przez Ghibli nie łączą się ze sobą bezpośrednio, dlatego nie ma potrzeby, aby oglądać je w jakiejś konkretnej kolejności. Warto natomiast wziąć pod uwagę to, że dotyczą one różnych tematów. Część animacji stworzonych przez Hayao Miyazakiego nawiązuje do jego przeszłości, która naznaczona jest wojną, przeprowadzkami i samolotami – jego ojciec był dyrektorem fabryki, która wytwarzała stery do myśliwców. Inne filmy mocno związane są z japońskimi wierzeniami, rytuałami i duchami.
To, o czym należy pamięć wybierając seans z Ghibli, to otwarta głowa na to, co być może będzie dla nas nowe.
Studio Ghibli – najważniejsze filmy
„Spirited Away. W krainie Bogów” (2001)
Niektóre źródła podają, że do powstania kultowej dziś produkcji przyczyniły się… córeczki przyjaciół Miyazakiego. Mężczyzna szukał w swojej wyobraźni postaci, która mogłaby zostać wzorem do naśladowania dla dojrzewających dziewczynek. Poszukiwania zmieszane z jego wspomnieniami i japońskim folklorem sprawiły, że świat poznał Chihiro.
Młoda Chihiro musi przeprowadzić się z rodzicami do nowego domu. Podczas przeprawy rodzina nieco błądzi, trafiając do dziwnego miejsca z bogato zastawionym stołem, któremu mama i tata nie mogą się oprzeć. To staje się przyczyną ich zguby. Aby uratować rodziców, dziewczynka wchodzi do krainy, której mieszkańcami są prawdziwi bogowie.
Film w 2003 roku dostał Oscara.
„Księżniczka Mononoke” (1997)
Wojownik Ashitaka broni swojej wioski przed potworem. Choć walkę wygrywa, to rywal rzuca na niego klątwę, którą zdjąć może jedynie mityczny bóg. Mężczyzna wyrusza na poszukiwanie istoty i staje w centrum konfliktu między cywilizacją a naturą. W lesie natrafia na dziewczynę, która wychowana została przez ogromną wilczycę. Wojowniczka podejmuje walką z kobietą z osady, która w imię rozwoju cywilizacji chce zburzyć spokój panujący w dzikich lasach. Za kim wstawi się Ashitaka?
Wbrew pozorom „Mononoke” nie jest imieniem. Japończycy narzekają na „Mononoke”, kiedy dzieją się niewytłumaczalne rzeczy. Traktują to też jako duszę czegoś/kogoś – przedmiotu, osoby, zwierzęcia, potwora.
Ruchomy zamek Hauru (2004)
W tej historii towarzyszymy młodej Sophie, która przez czary Wiedźmy zostaje zamieniona w staruszkę. Jako 90-latka wyrusza poza rodzinne miasto daleko na pustkowie. Tam spotyka Stracha na Wróble oraz tajemniczy Ruchomy Zamek Hauru, który należy do tytułowego czarodzieja. Mieszkańcy dziwnej posiadłości przyjmują Sophie do siebie, pozwalając jej pracować jako gosposia. Przebywający tam demon ognia – Calcifer – ma dla dziewczyny/staruszki pewną propozycję, związaną z odzyskaniem jej prawdziwego ciała...
Studio Ghibli – nowy film
Najnowszy film spod ręki Miyazakiego to „Chłopiec i czapla”. Produkcja opowiada o tytułowym Mahito, który po przeprowadzce z Tokio na wieś spotyka mówiącą ludzkim głosem czaplę. Ptak staje się jego przewodnikiem i zabiera go do miejsca, gdzie przeszłość miesza się z teraźniejszością, a nie wszystkie magiczne istoty mają wobec Mahito dobre zamiary.
W 2024 roku film otrzymał Oscara.
Gdzie obejrzeć filmy Ghibli?
Filmy studia Ghibli możemy obejrzeć m.in. w serwisach streamingowych, takich jak Netflix czy Apple TV. Co jakiś czas niektóre produkcje grane są w kinach podczas specjalnych pasm czy dedykowanych wydarzeń.