Czy kleszcze skaczą? Na co uważać?
Kleszcze to pajęczaki, które żyją w lasach i na łąkach. Rozpoczynają swoją aktywność wczesną wiosną, gdy temperatura w ciągu doby przekroczy 5-7 stopni Celsjusza i kiedy powietrze jest wilgotne. Dlatego też pierwszy szczyt aktywności sezonowej przypada na marzec-czerwiec, drugi zaś przypada we wrześniu. Pierwszego przedstawiciela tego gatunku zaobserwowano już na terenie Nadleśnictwa Baligórd.
Te zwierzęta są ślepe, więc polują „wyczuwając” żywiciela. Gdy pojawi się w ich pobliżu – spadają na buty czy ciało, a później wspinają się po skórze w okolice, gdzie jest cieńsza i lepiej ukrwiona. Nie wędrują powyżej wysokości 1-1,5 metra, więc najczęściej można je spotkać w trawie, chwastach, krzewach i na liściach.
Co ciekawe, ich aktywność życiowa jest związana ze zmianami temperatury w cyklu dobowym. Ograniczają ją gdy jest zbyt ciepło - w okolicach południa. Aktywizują się gdy jest chłodniej – rano i wieczorem.
Kleszcze - choroby
Kleszcze mogą wywołać m.in. boreliozę – groźną chorobę, która najczęściej rozwija się w ukryciu. Pierwsze objawy występują w ciągu 1–6 tygodni od ugryzienia. U 40–50 proc. osób chorujących na boreliozę na skórze w tym czasie pojawia się niebolesny, wędrujący, pierścieniowaty rumień, czerwony lub czerwonawy, okrągły lub owalny, powiększający się, a potem zanikający. Mogą też wystąpić objawy grypopodobne oraz senność i zaburzenia równowagi. Nieleczona borelioza może prowadzić do wielu groźnych powikłań.
Kleszcze mogą też wywołać inną niezwykle groźną chorobę: odkleszczowe zapalenie mózgu. Jej objawy to gorączka, zaburzenia równowagi i świadomości. Najlepszą ochroną w tym przypadku jest szczepienie. Nie znajduje się ono w kalendarzu szczepień obowiązkowych, ale jest zalecane przede wszystkim tym, którzy z racji zawodu czy hobby często przebywają w terenie, gdzie bytują kleszcze.
Jak ograniczać ryzyko ugryzienia przez kleszcza?
Ukłucie przez kleszcza może doprowadzić do bardzo poważnych chorób zakaźnych i powikłań. Jak ograniczać ryzyko, gdy wybieramy się na spacer w miejsca, gdzie występują te pajęczaki?
- odpowiedni ubiór – najlepiej, by zakrywał jak największą powierzchnię ciała;
- odpowiedni kolor ubrania – na jasnej odzieży łatwo zauważyć wędrujące kleszcze;
- stosowanie produktów odstraszających kleszcze, nanoszonych bezpośrednio na skórę lub odzież;
- szczepienie przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu;
- sprawdzanie skóry po powrocie ze spaceru (wstępnie warto to zrobić jeszcze przed wejściem do domu, ponieważ kleszcze przyniesione w ubraniu do domu potrafią przeżyć w pomieszczeniach nawet kilka miesięcy. Następnie należy dokładnie sprawdzić również zakryte części ciała - w tym również włosy).
Jak usunąć kleszcza? Prosty sposób
Kleszcz, który wbił się w skórę, powinien być usunięty jak najszybciej. Pamiętaj, by nie wkręcać go bezpośrednio palcami ani za pomocą substancji natłuszczających. Takie działanie może spowodować zatkanie tchawek pajęczaka (narządu wymiany gazowej), a następnie jego wymioty, które przyśpieszają przedostanie się bakterii i wirusów do ciała ukłutego. Jak poprawnie usunąć kleszcza?
- Przygotuj odpowiednie narzędzie(plastikową pęsetę, miniaturową pompkę ssącą czy "kleszczołapkę" dostępną w aptece) i wodę utlenioną lub 40% alkohol do dezynfekcji. (Metalowa pęseta może okazać się zbyt ostra i uciąć kleszcza, zamiast go złapać)
- Złap kleszcza za przednią część ciała tuż przy skórze,
- Zdecydowanym ruchem pociągnij ku górze,
- Dokładnie zdezynfekuj ręce i miejsce ukłucia,
- Obserwuj miejsce po ukłuciu. Gdy zauważysz jakąkolwiek niepokojącą zmiana, natychmiast skonsultuj się z lekarzem,
- Jeżeli nie masz pewności, jak prawidłowo usunąć kleszcza - zgłoś się do lekarza pierwszego kontaktu lub najbliższego punktu medycznego.