Dziady to słowiańskie Halloween?! Co to za zwyczaj? Historia, różnice, tradycje

Halloween i słowiańskie dziady - czym są? Co to za zwyczaje? Czy można je ze sobą porównywać? Od lat obchodzone są 31 października i budzą sporo kontrowersji. Czym się różnią? Sprawdźcie!

31 października. Halloween a dziady

Końcówka października to czas w roku, który od lat kojarzy się z duchami, duszami zmarłych, magią, mrocznymi zwyczajami i rozmaitymi przesądami. 31 października, w wigilię uroczystości Wszystkich Świętych, przypada Halloween - zwyczaj z krajów anglosaskich, który stosunkowo niedawno zagościł również w Polsce. Jego przeciwnicy od lat z niechęcią patrzą na wszystko, co związane z jego obchodami. Tymczasem miłośnicy historii zastanawiają się, jak daleko od niego do słowiańskich dziadów, których data również przypada na ten dzień, a właściwie noc. Czy w ogóle można porównać do siebie te dwie tradycje?

Halloween - co to? Historia, zwyczaje, obrzędy, obchody

Halloween obchodzone jest 31 października i wywodzi się z tradycji celtyckiej. Wydarzenie było celebrowane przez małe społeczności już w latach 20. XX wieku w Stanach Zjednoczonych. Nie trzeba było długo czekać, by zwyczaj stał się komercyjny i zaczął rozpowszechniać się w krajach anglosaskich w błyskawicznym tempie.

  • Halloween w celtyckich wierzeniach

Początki Halloween należy wiązać z celtyckimi wierzeniami. Według kapłanów, zwanych druidami, w wigilię pierwszego listopada duchy błąkają się po ziemi, zacierając granicę między żywymi i zmarłymi. Tej nocy czczono boga śmierci Samhaina("koniec lata"), a wędrujący druidzi mordowali i składali ofiary nie tylko ze zwierząt, ale i z ludzi. Międzywymiarowe podróże miały ułatwiać duszom portale znajdujące się w starożytnych kurhanach. By obronić się przed atakami złych duchów zwyczajowo przebierano się w najgorsze, brudne i podarte ubrania. Druidzi natomiast zakładali czarne stroje i przerażające maski, wycięte z brukwi lub rzodkwi - to m.in. stąd ma pochodzić się tradycja przebierania się tego dnia. Dodatkową obroną miało być również palenie ognisk, wygaszanie wszelkich świateł w mieszkaniach czy pozostawianie przed domami żywności dla mrocznych wędrowców. Nazwa Halloween wywodzi się od „All Hallows' Eve”, czyli wigilii (wieczoru poprzedzającego) chrześcijańskiej uroczystości Wszystkich Świętych

Słowiańskie dziady - co to? Historia, zwyczaje, obrzędy, obchody

Czytając o historii Halloween wiele osób przypomina dziady. Jednak czy można porównywać to słowiańskie święto zmarłych – dziady z celtyckim pierwowzorem Halloween?

  • Dziady w wierzeniach słowiańskich

Dziady były organizowane(a w niektórych reginach nadal są) kilka razy w roku - jedną z dat jest noc z 31 października na 1 listopada. Zgodnie z wierzeniami - w tym czasie duchy zmarłych odwiedzały ziemię.

Dziady to moment w roku, w którym dusze zmarłych wracały na do swoich rodzin. Zadaniem żywych było więc zadbanie o to, by ugościć przodków, aby zapewnić sobie ich przychylność i jednocześnie pomóc im w osiągnięciu spokoju w zaświatach. Również w tym przypadku podstawą było ich napojenie i nakarmienie.

Jak czytamy, charakterystycznym elementem nocnych uczt było to, iż spożywający je domownicy zrzucali lub ulewali części potraw i napojów na stół, podłogę lub grób z przeznaczeniem dla dusz zmarłych. W niektórych rejonach przodkom należało jednak zapewnić także możliwość wykąpania się i ogrzania. Ten ostatni warunek spełniano rozpalając ogniska, których funkcja tłumaczona jest niekiedy inaczej. Miały one oświetlać drogę wędrującym duszom, tak by nie zabłądziły i mogły spędzić tę noc wśród bliskich.

Według słowiańskich wierzeń dziady(bezimienne dusze przodków) przebywały w zaświatach. Nawia - bo tak nazywano to miejsce - była miejscem ponurym i nieprzyjemnym.  Dlatego w dziady żywi przygotowywali zmarłym przodkom miejsce, gdzie mogli zażyć ciepłej kąpieli lub ogrzać się przy ogniu.

fot. zdjęcia ilustracyjne/shutterstock.com

Andrzejki. Skąd wziął się zwyczaj? Poznaj historię tych obchodów
Andrzejki co roku niezmiennie wypadają 30 listopada i są ostatnią okazją do zabaw przed rozpoczynającym się okresem adwentu. W przedostatni wieczór listopada wiele osób organizuje imprezę, której głównym motywem są wróżby. Choć obecnie coraz mniej osób w nie wierzy, w przeszłości było inaczej. Jak kiedyś obchodzono andrzejki i skąd w ogóle wywodzi się ten zwyczaj?

Zobacz także