Jeżeli ktoś ma objawy choroby lub chce dowiedzieć się, czy w danym momencie jest zakażony to powinien zrobić sobie badanie wymazowe (test genetyczny PCR), które wykonywane jest z nosogardzieli lub z gardła. Ten drugi sposób jest bardziej komfortowy dla pacjenta, choć pojawiają się głosy, że pobranie materiału z nosa jest bardziej miarodajne.
Tam łatwiej wykryć koronawirusa, niż w gardle, które jest przepłukiwane np. śliną. Niemniej jednak są zalecenia, by nie przychodzić po pobranie wymazu po jedzeniu czy wypiciu alkoholu, gdyż w ten sposób wirusa możemy chwilowo usunąć z tej przestrzeni. Są laboratoria, które tą samą wymazówką pobierają materiał do badania zarówno z nozdrzy jak i gardła - mówi specjalista diagnostyki laboratoryjnej dr n. med. Tomasz Anyszek.
Nowe testy
Ostatnio pojawił się w Polsce tzw. test wymazowy białkowy, który nie wykrywa materiału genetycznego, tylko materiał białkowy wirusa.
Ma jedną wadę. Jest mniej czuły od popularnego testu genetycznego. W praktyce oznacza to, że jeżeli ktoś ma wynik dodatni to może mieć pewność, że tak właśnie jest. Natomiast w przypadku wyniku ujemnego istnieje ryzyko, że może być jednak chory - tłumaczy dr Anyszek.
Pozostałe testy nie wykrywają obecności wirusa, lecz przeciwciała, które powstają w reakcji organizmu na kontakt z wirusem. Są wykonywane z krwi.
Jeżeli ktoś przebył infekcję objawowo lub bezobjawowo takie badanie wykaże, czy ma przeciwciała. Ich wysoki poziom zwłaszcza w klasie IgG świadczy o przebytej chorobie - wyjaśnia specjalista.
Niestety wciąż nie wiadomo, czy taki wynik dowodzi tego, że jest się odpornym na podobną infekcję. Stąd takie badania nie są obecnie szeroko stosowane.
Jak interpretować wyniki badań?
Przeciwciała oznacza się w dwóch klasach - ostrej IgM oraz przewlekłej IgG. Dodatni wynik w klasie IgM mówi o tym, że osoba miała niedawno kontakt z wirusem (w ostatnich tygodniach). Wówczas powinna zrobić sobie wymaz, czyli test PCR, by potwierdzić obecność SARS-CoV-2.
W przypadku dodatniej klasy IgG do zakażenia doszło jakiś czas temu, pacjent przebył infekcję i organizm zdążył już wytworzyć przeciwciała odpornościowe. Taka osoba powinna raz na jakiś czas sprawdzać ich poziom we krwi.
Ujemny wyniki w obu klasach wskazuje na to, że nie mieliśmy jeszcze kontaktu z wirusem i jesteśmy narażeni na infekcję.
Badanie wymazu metodą genetyczną (test PCR) jest potwierdzeniem obecności koronawirusa w danym momencie.
Jak przygotować się do badania?
Badanie przeciwciał nie wymaga specjalnego przygotowania. Nie trzeba być na czczo jak w przypadku np. morfologii krwi.
Test PCR (wymaz z gardła/nosa) nie powinien być przeprowadzany bezpośrednio po posiłku, myciu zębów czy płukaniu jamy ustnej.
Ile trzeba zapłacić za wykonanie testu?
Jeżeli decydujesz się na badanie prywatnie to ceny najbardziej powszechnych testów PCR wahają się w granicach od 400 do 500 zł. Z kolei badanie przeciwciał jest tańsze - ok. 200 zł. Zleca się je osobno w klasie IgM lub IgG.