Lubelszczyzna to wschodnia perła Polski – najbardziej wysunięte województwo w kraju prezentuje wiele z tego, czego nie uświadczymy nigdzie indziej – niesamowite krajobrazy lessowe, mnóstwo cerkwi oraz przybytków mniej popularnych w Polsce wyznań, bogata fauna i flora ukryta w parkach narodowych i krajobrazowych oraz rezerwatach oraz wiele zabytków architektonicznych z pięknym rynkiem w Zamościu na czele. Samo województwo lubelskie jest terytorialnie bardzo różnorodne, bowiem obejmuje mnóstwo regionów: południową część Niziny Południowopodlaskiej, Polesie Zachodnie i Wołyńskie, Wyżynę Lubelską, część wyżyny Wołyńskiej, większość Roztocza i skraj Kotliny Sandomierskiej. Warto przy okazji wspomnieć, że Lubelskie w swoim obecnym kształcie zawiera w sobie kilka głównych krain historycznych. Przede wszystkim jest to ziemia lubelska, a także większa część ziemi łukowskiej. W granicach województwa mieści się też historyczna ziemia stężycka, fragment ziemi sandomierskiej, część Rusi Czerwonej i Polesia leżącego przy lewym brzegu Bugu.
Wybierając się na Lubelszczyznę, należy przygotować się na widok licznych przybytków różnych wyznań – nie tylko rzymskokatolickich kościołów, ale również cerkwi czy synagog. To właśnie w województwie lubelskim znajduje się najstarsza świątynia prawosławna, którą jest Monaster Św. Onufrego w Jabłecznej. Lubelskie to nie tylko zabytkowe obiekty sakralne, ale również zamki i pałace. To tu zwiedzimy Zamek Lubelski z XII wieku, Pałac Czartoryskich w Puławach czy Zamoyskich w Kozłówce. Lubelszczyzna jest też rajem dla miłośników natury – nie brakuje bowiem parków krajobrazowych i rezerwatów. Do wyboru mamy choćby słynne Roztocze, Sobiborski Park Krajobrazowy, Poleski Park Narodowy czy Lasy Janowskie. Spośród mocy atrakcji, jakimi dysponuje województwo lubelskie, wybraliśmy kilka, z których każde można zwiedzić nawet w ciągu jednodniowej wycieczki.
Muzeum w Majdanku
Podczas gdy tysiące, a nawet miliony turystów pielgrzymuje do najbardziej znanego miejsca zagłady, jakim jest Muzeum Auschwitz-Birkenau, kolejnym miejscem upamiętniającym ofiary nazistów jest mieszczący się w Lublinie Majdanek. Na terenie częściowo zachowanego na Lubelszczyźnie obozu koncentracyjnego i jenieckiego również zostało utworzone muzeum, które pokazuje, w jakich warunkach żyli i ginęli więźniowie.
Na Muzeum w Majdanku składa się 70 obiektów historycznych z lat 1941-1944 mieszczących się w dawnej części administracyjnej obozu, na obszarze pól więźniarskich i w części gospodarczej. W ramach ekspozycji jest również nowe krematorium. Zwiedzając Majdanek można również zobaczyć fragment historycznej drogi obozowej wybudowanej przez więźniów obozu przy użyciu steli z lubelskich cmentarzy żydowskich. Doświadczenie z poznawania historii Majdanka potęgują tablice z relacjami świadków czy z komentarzami historycznymi. Miejsce to wzbudza do refleksji i docenienia, że nie przyszło się nam urodzić w czasach II wojny światowej.
Korzeniowy Dół
Zabytkowa kopalnia, która znajduje się bezpośrednio pod powierzchnią miasta, jest unikatową pozostałością górnictwa kredowego w Europie. Wielopoziomowy kompleks korytarzy i komór ciągnący się prawdopodobnie dziesiątkami kilometrów i sięgający nawet na głębokość 20 metrów powstawał przez wieki, a jego początki sięgają XIII wieku, gdy pierwsze wyrobiska powstawały w piwnicach domów. Największa świetność kopalni przypadła na XVI wiek, gdy nastąpił rozwój budownictwa w Polsce. Jednak już 200 lat później z powodu obaw przed zawaleniem się ulic i budynków zakazano dalszych prac nad rozbudową labiryntu, który do tej pory skrywa wiele sekretów.
Turyści mogą zobaczyć zaledwie procent tego, co przez wieki tworzyli chełmianie. Trasa turystyczna po kopalni kredy liczy zaledwie 2 kilometry długości jest położona pod centralną częścią starego miasta. Na jej szlaku nie brakuje jednak ekspozycji prezentujących artefakty znalezione w podziemiach. Do szczególnych atrakcji można zaliczyć szyb studni staromiejskiej, która była w użyciu od XV do XVIII wieku, czy płaskorzeźbę orła. Na trasie można też spotkać legendarnego mieszkańca kopalni, ducha Bielucha. Co ciekawe, w podziemiach panuje stała temperatura, niezależna od pogody na zewnątrz i wynosi ona 9 stopni Celsjusza, a wilgotność waha się pomiędzy 70-85 procentami.
Kamienice Ormiańskie i Rynek w Zamościu
Wybierając się na zwiedzanie województwa lubelskiego, nie sposób nie odwiedzić Zamościa. Miasto nazywane Perłą Renesansu może się bowiem poszczycić jednym z najpiękniejszych rynków. Zabytkowe, kolorowe kamienice są pocztówką miasta. Największą atrakcją są kamienice ormiańskie, które można podziwiać w północnej pierzei Rynku Wielkiego. Zabytkowe manierystyczno-barokowe kamienice są efektem pracy XVIII-wiecznych Ormian, którym założyciel miasta, Jan Zamoyski, powierzył tę część rynku. Zdobione płaskorzeźbami, fryzami, ornamentami i attykami przyciągają wzrok turystów, którzy próbują odczytać przedstawione wizje. Co ciekawe, każda z kamieniczek ma swoją nazwę i kolor. Patrząc od strony ratusza, pierwsza kamienica – Wilczkowska – ma kolor zielony, następna, Rudomiczowska, jest ciemnożółta, trzecia o nazwie Pod Aniołem czerwona, następna nazwana Pod Małżeństwem niebieska i piąta, Pod Madonną, jest w kolorze żółtym.
Ciekawym jest również układ ratusza na Rynku Wielkim. Jan Zamoyski zarządził bowiem, by budynek znalazł się w północnej pierzei, a nie jak w przypadku większości rynków, w jego centrum. W ten sposób Zamoyski chciał podkreślić, że najważniejszym obiektem w jego mieście jest pałac. Mimo to ratusz z 52-metrową wieżą zegarową i szerokimi, wachlarzowymi schodami robi ogromne wrażenie.
Regionalne Muzeum Cebularza
Choć cebularz lubelski został wpisany do listy produktów tradycyjnych już w 2007 roku, to dopiero 10 lat później doczekał się miejsca, gdzie przedstawiana jest jego historia, a także oryginalny przepis. W Lublinie od roku otwarte jest Muzeum Cebularza – który jest przysmakiem mieszkańców Lubelszczyzny. Ten oryginalny opisuje się jako złocisty, okrągły placek pszenny o średnicy 15-20 centymetrów z pokrojoną w kostkę cebulą i makiem na wierzchu. Podczas wizyty w muzeum zwiedzający są nie tylko świadkami powstawania wypieku, ale również jego współtwórcami. Muzeum Cebularza zapewnia bowiem interaktywny pokaz, na koniec którego można spróbować wykonanego cebularza. Oprócz tego piekarz Franek opowie o tym, jaka historia towarzyszy temu tradycyjnemu wypiekowi oraz przedstawi związane z nim legendy. Z pewnością taka atrakcja spodoba się tym, którzy uwielbiają próbować lokalne przysmaki.
Magiczne Ogrody
By z atrakcji, jakie można znaleźć na Lubelszczyźnie, skorzystały również dzieci, warto wymienić Magiczne Ogrody w Janowcu położonym koło Kazimierza Dolnego. To park sensoryczny, który powstał w oparciu o oryginalną baśniową historię. Przekroczenie bramy zapewnia przeniesienie się do świata natury i magii, w którym nie brakuje setek kwiatów, drzew, licznych strumieni i wodospadów, wśród których żyją przeróżne istoty. Oprócz tego dzieci będą mogły oddać się zabawom na licznych placach zabaw oraz innych atrakcjach dostosowanych są do wieku i możliwości najmłodszych. Dorośli natomiast będą mogli odetchnąć w restauracjach i kawiarniach, czy też ścieżkach spacerowych.
