1. Łysica i Święty Krzyż w Górach Świętokrzyskich
Wycieczka na Łysicę – czyli najwyższy szczyt gór świętokrzyskich to zdecydowanie obowiązkowy punkt programu podczas zwiedzania tych okolic. Położona jest w paśmie Łysogór i liczy 612 m n.p.m. Jest to także ostatni szczyt na liście Korony Gór Polski. Cały obszar znajduje się też pod ścisłą ochroną Świętokrzyskiego Parku Narodowego.
Szczyt ma aż dwa wierzchołki. Pierwszy z nich - niższy - liczy 608 m n.p.m., to Skała Agaty zwana również Zamczyskiem. Na drugim, o cztery metry wyższym i najbardziej rozpoznawalnym wierzchołku stoi krzyż.
Zdjęcie ilustracyjne: Pixabay
Na szczyt Łysicy prowadzą dwie różne trasy. Jedna z nich rozpoczyna się w miejscowości Święta Katarzyna, skąd prowadzi Główny Szlak Świętokrzyski oznaczony kolorem czerwonym. Idąc tą trasą można po drodze zrobić krótki postój przy kapliczce i źródełku Świętego Franciszka. Wiąże się z nim pewna legenda, opowiadająca o dwóch siostrach mieszkających w stojącym niegdyś na szczycie góry zamku.
Druga opcja zakłada wystartowanie w miejscowości Kakonin i wędrówkę również czerwonym szlakiem, ale w przeciwną stronę. Wybierając tę trasę można zdobyć oba wierzchołki Łysicy – ten główny, z krzyżem na szczycie oraz ten nieco niższy, zwany Górą Agaty oraz Zamczyskiem. Na tym drugim można także zobaczyć replikę drewnianego krzyża.
Ciekawa jest także historia nazw „Łysica”, „Łysa Góra” (to drugi najwyższy szczyt gór świętokrzyskich zwany też Świętym Krzyżem) oraz całego pasma „Łysogór”. Wzięła się ona od rumowisk skalnych, zwanych potocznie „gołoborzami” – czyli miejscami pozbawionymi drzew. Wyróżniają się one mocno na tle otaczających ich lasów, tworząc w ten sposób swego rodzaju „łysiny”. Z Łysicą wiąże się też kilka legend.
Poza wspomnianą wcześniej historią o dwóch siostrach i źródełku św. Franciszka są też inne, opowiadające o czarownicach, które miały spotykać się na czubku góry. Są także legendy, które mówią o tym, że to miejsce miał również odwiedzać sam diabeł. Prawdą jest natomiast na pewno to, że w dawnych czasach szczyt Łysicy był ośrodkiem kultu pogańskiego.
Będąc w tych okolicach warto zahaczyć także o wspomniany wcześniej Święty Krzyż (znany też pod nazwami Łysiec lub Łysa Góra), czyli drugi najwyższy szczyt Gór Świetokrzyskich. Liczy on 595 m n.p.m. W dawnych czasach szczyt Łyśca był miejscem kultu pogańskiego. Później w tym miejscu postawiono klasztor Benedyktynów, który stoi tam do dziś. Dodatkową atrakcją na szczycie Świętego Krzyża jest wybudowana tam w 2005 roku platforma widokowa. Dzięki niej turyści mogą spacerować po gołoborzu, bez obawy o zniszczenie go. Poza tym stojąc na platformie można zobaczyć fragment pogańskiego wału kultowego - Górę Chełmową oraz miasto Starachowice.
2. Europejskie Centrum Bajki w Pacanowie
Chyba każdy zna bajkę o rezolutnym Koziołku Matołku, który udał się do Pacanowa.
Postać z serii historyjek Kornela Makuszyńskiego i Mariana Walnetynowicza można spotkać właśnie w województwie świętokrzyskim, a dokładnie w Europejskim Centrum Bajki. Mieści się ono nie gdzie indziej, jak właśnie w słynnym Pacanowie.
Idea, by to niewielkie świętokrzyskie miasto stało się Europejskim Centrum Bajki pojawiła się dokładnie 1 czerwca 2003 roku - w Dzień Dziecka i jednocześnie 70-tą rocznicę urodzin Koziołka Matołka. Autorem tego pomysłu był ówczesny minister kultury – Waldemar Dąbrowski.
Od 2010 roku siedzibę odwiedzają dziesiątki tysięcy miłośników bajek – zarówno ci młodsi jak i starsi. W środku można zobaczyć np. interaktywną ekspozycję pt. Bajkowy Świat, poświęconą przeróżnym bajkom i legendom. Jest to propozycja dla całych rodzin, ze szczególnym uwzględnieniem dzieciaków, ale i dorośli lubią czasem cofnąć się do czasów dzieciństwa. Zdecydowanie jest to idealne miejsce na taką podróż!
3. Podziemna trasa turystyczna w Opatowie
Kolejnym ciekawym miejscem, które warto odwiedzić, jest Podziemna Trasa Turystyczna w Opatowie. To licząca około pół kilometra i rozlokowana na trzech kondygnacjach sieć 48 piwnic i korytarzy. Z racji tego, że Opatów był położony na skrzyżowaniu wielkich szlaków handlowych, już od czasów średniowiecza podziemia te pełniły rolę magazynów kupieckich. Niektóre znajdują się na głębokości nawet 14,5 metra pod ziemią.
Czas zwiedzania całej trasy to około 45 minut i odbywa się ono w towarzystwie przewodnika. Wybierając się tam latem warto też wziąć ze sobą coś cieplejszego, bo temperatura
w podziemiach waha się od 8 do 12 stopni.
4. Geopark Kielce
Będąc w okolicach Kielc, obowiązkowo trzeba odwiedzić Geopark Kielce. Zaliczają się do niego: rezerwat Kadzielnia, Wietrznia oraz rezerwat skalny im. Jana Czarnockiego na Ślichowicach.
Rezerwat Kadzielnia mieści się na wzgórzu, liczącym około 292 m n.p.m. Jest to pozostałość po mieszczącym się tu dawniej kamieniołomie. Można tam zobaczyć wystające wapienne skały, podobne do tych, znajdujących się na terenie Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Poza tym jest także cała sieć jaskiń, tworzących podziemną trasę dostępną dla turystów, Amfiteatr oraz przepiękne Jezioro Szmaragdowe. Jest to idealne miejsce na spokojny, romantyczny spacer.
Zdjęcie ilustracyjne: Pixabay
Poza tym można także zobaczyć Centrum Geoedukacji. Warte uwagi są: stała wystawa „Galeria Ziemi”, seans w kinie 5D czy zwiedzanie wirtualnej jaskini. Dla tych, którzy nie lubią ograniczać się tylko do oglądania ekspozycji, przewidziano tu zabawę interaktywną pt. „Paleo Tropiciel”. Uczestnicy mają tu za zadanie znaleźć na wystawie rozwiązania 15 pytań
i zadań. Miejsca te są oznaczone symbolami kuli ziemskiej, a odpowiedzi należy udzielić na otrzymanych wcześniej kartach. W ramach zabawy wyświetlany jest także film 5D. Cała zabawa trwa około godziny i jest skierowana do młodzieży u dzieciaków powyżej 8 lat.
5. Muzeum Wsi Kieleckiej – Park Etnograficzny Tokarnia
Wizyta w Muzeum Wsi Kieleckiej to prawdziwa podróż w czasie i ciekawy sposób na poznanie historii. Jest to ogromy teren, na którym znajdują się oryginalne zabudowania, mające nawet po kilkaset lat. Budynki tworzą tu małe wioski i są podzielone na różne epoki lub części Polski.
Można zobaczyć np. wiatrak z Grzumcina oraz wiejskie chałupy, które w środku posiadają oryginalny, regionalny wystrój. Jest także dom organisty oraz kuźnie. Co więcej, wszystkie wciąż są w bardzo dobrym stanie i co najważniejsze, można do nich wchodzić, by zobaczyć jak wyglądały od środka. Na zobaczenie całego terenu dobrze jest przeznaczyć sobie kilka godzin. Ci dla których samo zwiedzanie to wciąż za mało, mogą też skorzystać
z opcji noclegu w Ośmioraku z Rudy Pilczyckiej z 1914 roku!
Zdjęcie ilustracyjne: Pixabay
Park Etnograficzny Tokarnia działa od 1977 roku. Za jego realizację odpowiedzialny jest profesor Roman Reinfuss – etnograf i znawca tradycyjnej kultury ludowej. Głównym celem stworzenia tego miejsca było natomiast odtworzenie typowego układu osadniczego, jaki można było spotkać w różnych subregionach Kielecczyzny. Mowa tu więc o Górach Świętokrzyskich, Wyżynie Sandomierskiej, Niecce Nidziańskiej czy Wyżynie Krakowsko– Częstochowskiej.
Na terenie parku etnograficznego nakręcono także wiele polskich filmów – między innymi "Syzyfowe Prace", "Śluby Panieńskie" czy "Wołyń".
