Jaka żywność może uzależniać?
Badanie przeprowadzone przez zespół naukowców ze Stanów Zjednoczonych, Brazylii i Hiszpanii pokazało, że aż 14% dorosłych i 12% dzieci jest uzależnionych od wysokoprzetworzonej żywności (UFP). To wskaźniki zbliżone do poziomu uzależnienia od innych substancji dopuszczonych prawem, jak alkohol (14%) czy tytoń (18%).
Wysokoprzetworzona żywność - co to?
Czym jest żywność wysokoprzetworzona? To produkty poddane intensywnej obróbce technologicznej i chemicznej oraz "wzbogacone" wieloma substancjami (m.in. olejami, cukrem, solą, barwnikami i konserwantami oraz licznymi dodatkami technologicznymi), której nie powtórzymy w naszych kuchniach. Proces produkcji jest w przypadku tej grupy wieloetapowy. Są to m.in.:
- słodycze,
- słone przekąski,
- masowo produkowane pieczywo (np. tostowe),
- margaryna,
- słodzone płatki śniadaniowe,
- lody,
- chipsy,
- gotowe dania i "fast foody",
- słodzone napoje,
- sosy w proszku,
- konserwy,
- frytki,
- kostki rosołowe,
- zupy instant,
- niektóre produkty mięsne (paluszki rybne, nuggetsy, parówki, kiełbasy, burgery).
Tego rodzaju żywność jest bogata w węglowodany oraz tłuszcze i często spożywana kompulsywnie, co może prowadzić do otyłości, chorób serca czy raka.
Wysokoprzetworzona żywność to m.in. słodkie i słone przekąski, fot. shutterstock. com
Objawy uzależnienia od jedzenia
Naukowcy zwracają uwagę, że objawy uzależnienia od żywności wysokoprzetworzonej mogą być podobne do tych, które występują przy odstawieniu narkotyków. Objawiają się one m.in. intensywnym łaknieniem, objawami związanych z odstawieniem, utratą kontroli nad spożyciem, spożywaniem pomimo ponoszenia szkód zdrowotnych, napadowym objadaniem się, pogorszeniem zdrowia fizycznego i psychicznego oraz obniżeniem jakości życia.
Według badaczy, rafinowane węglowodany i tłuszcze zawarte w żywności wysokoprzetworzonej wywołują reakcje w mózgu podobne do tych, które wywołują nikotyna i alkohol. Stąd apel naukowców, by zaczęto oznaczać żywność wysokoprzetworzoną jako "uzależniającą". Mogłoby to pomóc konsumentom w zmianie nawyków żywieniowych i zmusić do refleksji, czy warto po nią sięgać. Naukowcy podkreślają też, że kluczowa jest edukacja - zrozumienie, że ta żywność może uzależniać, mogłoby prowadzić do lepszych regulacji i skuteczniejszego leczenia.